Roemenië: het land van 6000 beren… Maar ook het land van illegale jacht en houtkap en ontbossing. En ook het land van vele tientallen dierentuintjes. Daar begon het mee.
Door de Europese Dierentuin Associatie (EAZA) werd een hulpprogramma gestart om de kwaliteit van de Roemeense dierentuinen te verbeteren, in het kader van het aanstaande lidmaatschap van de Europese Unie. Deze actie startte met analyses van het aantal dierentuinen (meer dan 60) en van de soorten die er zich bevonden. De analyses waren dramatisch. Veel beren, leeuwen, tijgers, wolven en apensoorten werden onder armzalige omstandigheden gehouden, vaak zonder professionele verzorging.
Na de analyse kwam het plan – of toch niet?
Deels wel, maar de opgaven waren te groot. In Nederland was zojuist het Berenbos in Rhenen geopend en dat leek één van de oplossingen voor het beren- en grote katachtigenprobleem in Roemenië. Pogingen daartoe lukten ten dele. Eerst in Focsani, waar met behulp van International Bear Foundation een deel van een gesloten dierentuintje werd omgebouwd tot een opvanglocatie voor beren. Tegelijk werd er een kleine veterinaire kliniek gebouwd waar allerlei gehandicapte dieren (o.a. verkeersslachtoffers) konden worden behandeld en gerevalideerd. In Zarnesti werd een voormalig onderzoeksproject voor gedrag van wolven (Promberger) omgevormd tot een opvangcentrum voor beren. Daar verblijven nu meer dan honderd beren; afkomstig uit dierentuinen, maar ook slachtoffers van jacht en verkeer.
Niet ver van Zarnesti ontwikkelde Leonardo Bereczky een uniek herintroductieprogramma voor jonge beren. In drie fases traint hij de beren zelfstandig te overleven. Na drie jaar krijgen de beren een radiokraag om en kunnen ze zelfstandig uit het opvangcentrum vertrekken, de wijde berenwereld in. Leonardo monitort de beren via een satellietsysteem en kan daarmee aantonen wat de overlevingskansen zijn van iedere individuele beer. Zijn gegevens zijn zeer bemoedigend en dus levert zijn project een grote bijdrage aan de instandhouding van de berenpopulatie in Roemenië en de omliggende landen.
En was dat allemaal voldoende? Nee, natuurlijk niet. Zo lang zowel de overheden als ook een deel van de bevolking zich bezighoudt met stroperij, illegale jacht, het bouwen van steden in “bear habitat” dan blijft het een probleem- of vragen om problemen.
Daarom was het een bijzonder initiatief van een aantal jonge biologen en enkele dierenartsen in Focsani om een natuurbeschermingsorganisatie op te zetten. Ze zorgden voor informatie naar het publiek en ontwikkelden programma’s om beren, wolven en lynxen te monitoren. Ze creëerden ook toeristische programma’s om vanuit lodges beren te volgen. Maar belangrijker nog was de rol die ze speelden naar de overheden. Het aankaarten van wetsovertredingen, het blootleggen van vriendjespolitiek, de jacht op illegale jachtpraktijken: daarmee hebben ze grote stappen gezet om te zorgen voor het behoud en de bescherming van de unieke natuur van de Karpaten in Roemenië.
En zo blijft Roemenië het land van 6000 beren!